CHP Yalova Milletvekili ve Milli Savunma Komisyonu Üyesi Tahsin Becan, Türkiye’de bağımsız idari otoritelerin görevlerini siyasi iktidardan bağımsız şekilde yerine getiremediğini belirterek, bu kurumların mevcut durumunun araştırılması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) Araştırma Önergesi verdi.
“İktisadi istikrar için yetkiler tek elde toplanmamalı”
Becan, Türkiye’de iktisadi ve hak temelli bir istikrarın sağlanabilmesi için tüm yetkilerin tek merkezde toplanmasından vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı. Yetkilerin farklı kurul ve kurumlar arasında dağıtılarak denge ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunu ifade eden Becan, bağımsız idari otoritelerin kuruluş amaçlarını hatırlatarak şunları söyledi:
“Farklı sektörlerde faaliyet gösteren, uzmanlık alanlarına dayalı özerk yapılara sahip ‘bağımsız idari otoriteler’, kamu tüzel kişiliğine haiz, mali özerkliği bulunan, hiçbir makam ve merciin etkisi altında kalmadan karar alabilen kurumlardır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan Rekabet Kurumu’na, RTÜK’ten Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na kadar pek çok kritik yapının, bugün siyasi iktidarın kontrolüne girmiş olması, bu kurumları bağımlı idari otoriteler hâline getirmiştir.”
“Siyasilerin baskısından arındırılmış yapı şart”
Enerji, finans, bankacılık, iletişim ve sermaye gibi hassas sektörlerde düzenleme ve denetleme görevi üstlenen bu kurumların, gelişmiş demokratik ülkelerde yasama, yürütme ve yargının ardından gelen en önemli otoriteler olduğunu belirten Becan, kurumların yapısal bağımsızlığının Türkiye’de ciddi biçimde zedelendiğini ifade etti.
Becan açıklamasında şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu kurumların ortaya çıkış nedenlerinden biri, sektör aktörlerinin ve siyasi yapıların baskısından uzak, tarafsız bir düzenleme ve denetleme ihtiyacıdır. Ancak bugün gelinen noktada, bağımsızlık ilkesinin tamamen ortadan kalktığı görülüyor. Üyelerin belirlenme şekli ve kurumların işleyiş süreçleri, bağımsızlığı garanti altına alacak ilkeler doğrultusunda yeniden düzenlenmelidir.”
“Liyakat kriterleri titizlikle belirlenmeli”
Kurumlardaki görevlendirmelerde uzmanlık ve liyakat kriterlerinin esas alınması gerektiğini vurgulayan Becan, siyasi kayırmacılığın ve yandaş tercihinin ülkenin ekonomik yapısını zayıflattığını dile getirdi.
“Özerk ve uzman kurumlara yapılacak atamalarda liyakat ölçütleri titizlikle belirlenmeli; yandaş kayırmacılığının, kamu kaynaklarının yağmalanmasının önüne geçilmelidir. Bu adımlar atıldığı takdirde, girişim özgürlüğü güçlenir, adil ve sürdürülebilir kalkınmanın önü açılır,” ifadelerini kullandı.
Araştırma önergesi Meclis gündeminde
Tahsin Becan’ın sunduğu araştırma önergesi, bağımsız idari otoritelerin mevcut durumunun, karar alma süreçlerinin, siyasi baskı iddialarının ve kurumsal işleyiş eksikliklerinin ayrıntılı biçimde incelenmesini amaçlıyor. CHP’li Becan, Türkiye’de güçlü bir hukuk devleti ve sağlıklı bir piyasa düzeni için bu kurumların gerçek anlamda bağımsız bir yapıya kavuşturulmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
