Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülmeye hazırlanan ve kamuoyunda “Kuraklığa ve Açlığa Büyük Adım Yasası” olarak anılan “Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, çevre örgütlerinin ve sivil toplumun tepkisini çekmeye devam ediyor. 20 Haziran’da komisyondan geçen teklif, bu hafta Genel Kurul gündemine geliyor.
TEMA Vakfı: “Bu Teklif Doğayı Korumuyor, Yok Sayıyor”
TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, yaptığı yazılı açıklamada söz konusu yasa teklifinin yalnızca çevresel değil, sosyal ve hukuki riskler barındırdığını belirterek, teklifin reddedilmesi çağrısını yineledi.
Ataç, teklifin ormanlar, milli parklar ve özel çevre koruma alanları gibi hassas ekosistemleri madenciliğe açtığını belirterek, “Bu teklif, doğayı korumayı engel olarak gören bir anlayışın ürünüdür. Kamu yararını şirket lehine tanımlayan yaklaşım, yaşamın kaynağı olan doğal varlıklarımızı tehdit etmektedir,” ifadelerini kullandı.
Yüz Ölçümünün %93’ü Maden Ruhsatlı İller Var
TEMA Vakfı’nın 2019 yılından bu yana sürdürdüğü IV. Grup maden ruhsat haritası çalışmasına göre, bazı illerde madencilik faaliyetlerinin boyutu çarpıcı seviyelere ulaştı. Gümüşhane’nin yüz ölçümünün %93’ü, Kütahya’nın ise %92’si IV. Grup (altın, kömür, bakır, nikel gibi) maden ruhsatlarıyla kaplanmış durumda.
Ataç, “Sadece IV. Grup ruhsatlar dâhil edildi. Kum, taş, mermer gibi ocaklar bu orana dâhil değil. Bu durum doğaya verilen geri dönüşü olmayan zararın boyutunu ortaya koyuyor,” dedi.
ÇED Süreçleri Zayıflatılıyor, Yetki Tek Kurumda Toplanıyor
Genel Kurul’a gelen yasa teklifi, yalnızca Maden Kanunu’nu değil; Çevre Kanunu, Mera Kanunu, Elektrik Piyasası Kanunu ve Yenilenebilir Enerji Kanunu gibi birçok düzenlemeyi doğrudan etkiliyor. Teklif, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) süreçlerini zayıflatırken, ruhsat ve izin yetkilerini Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nde (MAPEG) topluyor.
Yeni düzenleme ile kamu kurumlarının ÇED sürecine görüş verme süresi 3 ayla sınırlandırılıyor, süresi içinde yanıt verilmeyen görüşler ise otomatik olarak olumlu kabul ediliyor.
“Korunan Alanların Adı Korunan Kalacak”
Ataç, teklifin kabul edilmesi halinde doğal ve kültürel varlıkların üzerindeki baskının artacağını vurgulayarak, “Bu düzenlemelerle birlikte korunan alanların sadece adı korunan olarak kalacak. Tüm izin süreçlerinin yatırımcı lehine hızlandırılması, halkın katılımı ve mülkiyet hakları üzerinde ciddi baskı oluşturacak,” değerlendirmesinde bulundu.
TEMA: “Yaşamı Savunmalıyız”
25,5 saat süren TBMM komisyon görüşmelerinde kabul edilen teklifin, Genel Kurul’da görüşülmesi bekleniyor. TEMA Vakfı, kamuoyunu yaşamı ve doğayı savunmaya çağırıyor.
Ataç, açıklamasının sonunda, “Geçimlik tarım yapan çiftçilerden kırsal yaşamı sürdüren topluluklara kadar geniş bir kesim bu yasa teklifinden olumsuz etkilenecek. Su ve gıda güvenliği ciddi tehdit altına girecek. Anayasa’ya ve uluslararası sözleşmelere açıkça aykırı bu teklif reddedilmeli,” diyerek çağrısını yineledi.
