Bezmialem Vakıf Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Uluganyan, Covid-19 ve aşıların kalp sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik gündemdeki iddiaları bilimsel veriler ışığında değerlendirdi. Uluganyan, “Aşılar kalp krizini artırdı” söyleminin hiçbir bilimsel dayanağı olmadığını vurguladı.
WOTJU ve TİNGADER tarafından düzenlenen çevrim içi konferansın moderatörlüğünü Gazeteci-Yazar Müslüm Aktürk üstlendi.
Aşılar ve Kalp Sağlığı Bilimsel Verilerle Açıklandı
Dünya Türk Yazarlar Birliği (WOTJU) ile Tüm İnternet Gazeteciliği ve Gazeteciler Derneği (TİNGADER) iş birliğiyle çevrim içi olarak gerçekleştirilen konferansta, Covid-19’un kalp sağlığına etkileri ve aşıların güvenilirliği ele alındı. Programın konuğu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Uluganyan oldu.
“Covid Kalbi Doğrudan Değil, Dolaylı Etkiliyor”
Covid-19’un öncelikle akciğerleri hedef alan, çok sistemli bir hastalık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Uluganyan, virüsün kalp dokusunda iltihaplanmaya neden olabildiğini belirtti. Uzman isim şu bilgileri paylaştı:
- Virüsler, doğaları gereği kalp kası ve kalp zarında iltihabi reaksiyon oluşturabilir.
- Bu durum göğüs ağrısı, ritim bozukluğu ve çarpıntı ile kendini gösterebilir.
- Pandemi döneminde hastaların acile başvurmakta gecikmesi nedeniyle kalp krizi vakalarına geç müdahale edildi ve bu durum kayıpları artırdı.
Kalp krizinin Covid-19’da birincil değil, ikincil bir mekanizma olduğunu belirten Uluganyan, “Kalpte esas sorun iltihaplanma ve pıhtılaşmadır; kalp krizi daha arka plandadır” dedi.
“Aşılar Kalp Krizini Artırdı” İddiasına Kesin Yanıt
Toplumda sıkça tartışılan “Aşılar kalp krizini artırdı” iddiasını bilimsel verilere dayanarak değerlendiren Prof. Uluganyan şu ifadeleri kullandı:
- Bu iddianın hiçbir bilimsel temeli yoktur.
- İngiltere, ABD, İsviçre ve Güney Kore gibi güçlü kayıt altyapısına sahip ülkelerde yapılan geniş çaplı çalışmalarda aşı olmayanların kalp krizi ve pıhtılaşma oranlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır.
- Aşılar, Covid-19’un ağır geçirilmesini engellediği için kalbi dolaylı olarak korumaktadır.
“Hekimlerin büyük çoğunluğu ilk sırada aşı oldu. Bir hekim kendine zarar verecek hiçbir şeyi tercih etmez” diyen Uluganyan, yanlış bilgilerin halk sağlığını olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
Aşı Sonrası Çarpıntı: “İlk Ayda Görülebilir, Kalıcı Değil”
Aşı sonrası çarpıntı şikâyetlerine de açıklık getiren Prof. Uluganyan, bu durumun genellikle masum ritim atımları olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
- Aşının ardından ilk bir ay içinde ekstrasistol adı verilen ritim atımları görülebilir.
- Bu durum hayati risk taşımaz ve geçicidir.
- Bir ay sonrasında kalıcı ritim bozukluğu oluştuğunu gösteren hiçbir bilimsel veri bulunmamaktadır.
Covid-19 Artık Grip Benzeri Seyrediyor
Virüsün artık çok daha hafif bir tablo çizdiğini belirten Uluganyan, “Covid tamamen bitmedi ancak mutasyon geçirerek grip benzeri bir enfeksiyona dönüştü” dedi.
Uluganyan’ın açıklamaları şöyle:
- Hastaneye yatış gerektiren ağır vakalar oldukça azaldı.
- Kronik rahatsızlıkları olanlar dışında toplumu tehdit eden geniş ölçekli bir risk bulunmuyor.
Aspirin Uyarısı: “Hastalık Yoksa Asla Kullanmayın”
Halk arasında yaygın olan “koruyucu aspirin” uygulamasını kesin bir dille eleştiren Prof. Dr. Uluganyan, önemli uyarılarda bulundu:
- Felç, kalp krizi veya pıhtı gibi bir tıbbi tanı yoksa günlük aspirin kullanımının hiçbir faydası yoktur.
- Aspirin masum değildir; mide kanamaları dahil ciddi yan etkilere yol açabilir.
- “Hastalığınız yoksa aspirin kullanmayın” ifadelerini kullandı.
Termal Su ve Takviyeler Hakkında Bilimsel Değerlendirmeler
Termal Su:
- Kalp krizi geçirmiş ve tedavisini tamamlamış hastalar kısa süreli olarak kullanabilir.
- Kalp yetmezliği olan ya da damarları ciddi tıkalı bireyler için risklidir.
Takviyeler (Nitrik oksit, balık yağı vb.):
- Popüler takviyelerin kalbe kanıtlanmış bir faydası bulunmuyor.
- Geniş ölçekli araştırmalar, bu ürünlerin etkili olmadığını göstermiş durumda.
Beslenme Önerisi:
- Kalp sağlığı için en güçlü bilimsel dayanak Akdeniz diyetidir.
- Mevsim sebzeleri, taze meyveler ve düzenli balık tüketimi öneriliyor.
Kalp Sağlığı İçin Yaşa Göre Kontrol Önerileri
Prof. Dr. Uluganyan, erken tanının hayat kurtardığını vurgulayarak şu tarama önerilerini paylaştı:
- 40 yaşından önce: Bir kez kontrol
- 40–50 yaş arası: İki yılda bir EKG, eko ve efor testi
- 50 yaşından sonra: Yılda bir kez aynı testlerin yapılması
“Her şeyi yüzde yüz tespit edemesek de bu taramalar hayati önem taşıyor” diyen Uluganyan, düzenli kontrollerin ihmal edilmemesi gerektiğini belirtti.
