Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), vatandaşlara yaptığı telefon anketleri konusunda kritik bir hatırlatma yaptı. ALO 124 hattından veya kurumun resmi numaralarından yapılan aramalara cevap vermeyen kişilere, Türkiye İstatistik Kanunu’nun 54. maddesi gereğince 15 bin 134 TL idari para cezası uygulanacağı açıklandı.
TÜİK Aramalarına Cevap Vermemek Artık Daha Pahalı
TÜİK, her yıl belirlenen örnek haneleri; iş gücü, turizm, eğitim, yaşam memnuniyeti ve bütçe harcamaları gibi konularda veri toplamak amacıyla arıyor. Arama öncesinde, vatandaşlara “Telefonla aranacaksınız” şeklinde bilgilendirme SMS’i gönderiliyor.
Eğer arama yanıtsız kalır veya sorulara cevap verilmezse, ilgili hane hakkında resmi cezai işlem başlatılıyor. Bu uygulama, 2005 yılında yürürlüğe giren 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu çerçevesinde yasal bir zorunluluk olarak uygulanıyor.
2005’ten Bu Yana Yasal Zorunluluk
15 bin 134 TL’lik ceza, her yıl yeniden değerleme oranına göre güncelleniyor. 2025 yılı itibarıyla tutar 15.134 TL olarak belirlendi. Bu ceza, yalnızca bireylere değil, gerekli verileri sağlamayan işletmelere de uygulanabiliyor.
Dolandırıcılık Endişesi Vatandaşları Tereddütte Bırakıyor
Birçok vatandaş, tanımadığı numaralardan gelen aramaları dolandırıcılık şüphesiyle açmadığını belirtiyor. İnternet şikâyet platformlarında “TÜİK araması” başlığı altında yüzlerce mesaj yer alıyor.
Yetkililer ise bu konuda uyarıda bulunuyor:
“TÜİK aramaları yalnızca ALO 124 hattından veya kurumun resmi sabit numaralarından yapılır. Vatandaşların kimlik bilgileri korunur, veriler yalnızca istatistik amaçlı kullanılır.”
Ünlüler de Ceza Aldı: Defne Samyeli Örneği
Bu uygulama, yalnızca vatandaşları değil, ünlü isimleri de kapsıyor. 2013 yılında sunucu Defne Samyeli, TÜİK’in Hanehalkı Bütçe Anketi için seçilen hanelerden biri oldu. İş yoğunluğu nedeniyle ankete katılamayacağını bildiren Samyeli’ye 923 TL para cezası kesildi.
Samyeli, özel hayatın gizliliğinin ihlali gerekçesiyle cezaya itiraz etti ve Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Ancak 2018 yılında mahkeme, uygulamanın yasal ve geçerli olduğuna hükmetti.
TÜİK Anketleri Neden Zorunlu?
TÜİK, ülke genelinde ekonomik, sosyal ve kültürel verileri toplamak amacıyla her yıl belirli haneler ve işletmelerle görüşüyor. Bu veriler;
Ekonomi planlaması
Yatırım politikalarının belirlenmesi
İstihdam stratejilerinin geliştirilmesi
gibi kritik alanlarda kullanılıyor.
Yetkililere göre, zorunlu katılım olmadan elde edilen verilerde eksiklik yaşanabilir ve istatistiklerin güvenilirliği azalabilir.
Vatandaşlar Ne Yapmalı?
TÜİK aramalarına ALO 124 hattı veya resmi numaralar aracılığıyla yanıt verin.
Anket sorularının yalnızca istatistik amaçlı olduğunu unutmayın.
Kişisel verileriniz başka kurumlarla paylaşılmaz.
Aramaya yanıt vermeyenler veya anketi reddedenler 15.134 TL idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir.
